Cando tiña moito tempo libre para ocio era estudante, aló polos finais dos 90 e comezos do novo século, vin un anime xaponés que me fascinou: Ghost in the Shell. É unha historia de “polis e cacos” ambientada nun retrofuturo no que hibridan máquinas e humanos, coa teima da alma e se as máquinas podían tela.
A serie animada tivo unha primeira tempada espectacular: Ghost in the Shell: Stand Alone Complex. Nela aparecía un dos mellores “malos” que recordo do audiovisual, un hacker que se escondía detrás desta imaxe
Esta referencia visual tiña, como podedes ler, a seguinte frase “I thought what I’d do was, I’d pretend I was one of those deaf-mutes“. Ao longo da tempada, esta trama fixo referencia varias veces ao libro “El guardian entre el centeno, de J.D. Salinger, que recolle esta cita.
Intrigado pola novela, merqueina para comprobar por que era un libro tan afamado entre algunha xente. Sinceramente, aínda que non veña ao caso, pareceume unha novela infanto-xuvenil normal e corriente, nin tan profunda como sinalaban, nin tan misteriosa coma a lenda escura que hai por riba do libro.
Foi prohibido nos institutos norteamericanos, e a lenda xa se tiña acrecentado despois de que o asasino de Kennedy tivese unha copia do libro a carón da cama (igual que teño eu unha copia de “Cocorico” ou “o polo Pepe”).
Ao caso: creo que foi a primeira vez que unha serie de televisión me devolvía á lectura.
Esta longa introdución é para falar das metarreferencias culturais e como un acto que consume case todo o meu tempo de ocio (as series de televisión) me están devolvendo pouco a pouco á lectura de novela.
A competencia feroz entre as plataformas de streaming conduce a unha aposta so por produtos que van a funcionar con certo éxito. Na miña opinión, o feito de termos tantas adaptacións literarias ou remakes (ou reboots) de sagas cinematográficas/televisivas é consecuencia directa desa competencia.
Supoño que a estas alturas xa sabedes que “Gambito de dama” foi unha das series máis exitosas de 2020. Para min tivo o xenial acerto de converter o xadrez nunha actividade interesante, case “cool”. De feito, despios de ver a serie instalei algunha app de xadrez e volvín a tentar gañarlle á máquina (na miña adolescencia NUNCA fun quen de facelo).
Podemos afirmar que a serie tivo certo éxito cando aumentaron coma nunca o número de xogadoras federadas en todo o mundo; ata 20 millóns de persoas máis. Tamén medraron as vendas de taboleiros de xadrez nos EUA.
Tamén tivo moitas críticas derivadas da adaptación da novela, que seica a protagonista era moi fea e escolleron a unha actriz moi guapa (a min non mo parece, en fin…). A novela non a lin, pero si houbo outras series que me acercaron á lectura.
Patria, ou como os haters son os responsables do seu éxito
A finais de verán as redes sociais amosaron as súas discrepancias coa adaptación que HBO estaba a piques de estrenar sobre o libro de Fernando Aramburu, “Patria”.
En realidade, unha masa uniforme de persoas que non leron o libro ás que lles fixeron caso nalgúns medios adicáronse a despotricar contra o cartaz, que amosaba ás vítimas do terrorismo en Euskadi. Francamente, DÁME IGUAL o que pensen uns e outros; é un debate estéril no que non me interesa ningunha opinión. Pero levaba xa anos escoitando falar do libro de Aramburu, así que fixen as cousas “ben”. Lin o libro, e despois vin a serie.
Creo que é unha adaptación maxistral, que reflicte moi ben a dor e as feridas que deixou o terrorismo en Euskadi. Tamén hei de dicir que lin con moito cariño a obra porque describía a terra onde meus pais estiveron emigrados, mesmo se cita no libro a algunha das localidades nas que viviron (para ti, que sei que estas a ler este texto, e que vives nesa localidade, unha forte aperta) case na mesma época da que se fala. Se me chamo Xabier con B non é por casualidade ou porque me coincidiu así. Foron meus irmáns, que ata que eu nacín viviron aló, quen me escolleron o nome.
E o libro é tan duro cuns coma con outros (a serie non tanto, eh?), un retrato novelizado dunha realidade que a día de hoxe segue a ser difícil de soportar.
Dende o punto de vista da escrita, esa forma de contar as cousas non me chista moito, pero é unha manía miña. Se podedes, lede o libro. Merece a pena.
A gráfica representa o número de búsquedas na wikipedia da serie e da novela. O pico grande coincide co estourido en redes sobre o cartaz, e cada un dos picos… pois cada capítulo, está claro.
Como é lóxico, hai moitas máis procuras da serie ca da novela… pero estou seguro de que as vendas lo libro se dispararon co lanzamento da serie. Canta xente vería a serie depois do “éxito” do cartaz? Cantas persoas, coma min, leron o libro e despois viron a serie (ou viceversa)? Cantas copias da novela se venderían este Nadal?
De “El desorden que dejas” a “Nada”.
A grande aposta de Netflixo polo audiovisual galego, a primeira segunda (ou xa non lembrades “O sabor das margaridas“?) produción galega, onde se gaban do acento das actrices e actores (que digo eu, e non son o único, que coa canteira que temos, ben podían ser todas as actrices e actores de Galicia).
Ao longo da serie faise constantemente referencia á novela de Carmen Laforet, Nada. Aparece o libro, aparece en varios diálogos… e a miña muller moito me insistiu no que lle prestara o libro.
Pois nesas estou. Nas andanzas de Andrea pola Barcelona da posguerra, ou como falar doutro conflicto (máis longo, duro e que non deixa de causar dor) sen referilo directamente. Unha lectura moi áxil, moi dinámica, con descricións vivas e pertinentes, ás veces, mesmo fugaces. Case podo cheirar o piso no que vivía Andrea.
A serie, que se puxo á disposición das usuarias o 11 de decembro, coincide cun pico de vistas ás páxinas do libro e autora na Wikipedia. Negar a relación de causalidade existente é de necios.
Conclusións
Pois non hai conclusións. Ou si. Que teño que ler máis.
E que, moi probablemente, as miñas vindeiras lecturas virán da pequena pantalla.
A vós tamén vos pasa algo semellante?